Kredyt? Jak mądrze podjąć decyzję

Często w życiu bywa tak, że nasze zamiary przekraczają możliwości portfela. Kiedy na przeszkodzie do realizacji marzeń stoi brak gotówki zaczynamy zastanawiać się nad innym źródłem finansowania. Czasem może wesprzeć nas rodzina. Jednak, kiedy nie mamy takich możliwości naturalnym rozwiązaniem wydaje się kredyt bankowy lub pożyczka z instytucji kredytowej. A może zamiast spłacać zadłużenie lepiej odłożyć pieniądze?

Niekwestionowanymi faworytami wśród Polaków są pożyczki na sprzęty RTV i AGD. Oczywiście, kiedy zepsuje się pralka czy lodówka to po prostu potrzebujemy je wymienić. Jednak czasem chcemy iść z duchem czasu i po prostu mieć lepszy telefon, komputer, czy większy telewizor. Sprzęty te na ogół nie są bardzo drogie i moglibyśmy kupić je za gotówkę. Do tego, gdy nie mamy takich oszczędności, to wolimy zadłużyć się na „niewielką” kwotę i mieć je od razu, zamiast odkładać kilka miesięcy.

Po elektronice popularne są kredyty na remont domu, zakup samochodu lub własnej nieruchomości. Te wydatki z reguły są bardzo duże i mało kto jest w stanie pokryć je w całości samodzielnie.

Nieco mniej powszechne, ale wciąż popularne są kredyty na spłatę istniejącego długu, obowiązkowe opłaty (tj. czynsz i prąd) oraz codzienne wydatki typu jedzenie. Kiedy brakuje pieniędzy na podstawowe potrzeby pożyczka pozwala je chwilowo zaspokoić, ale wciąż nie rozwiązuje problemów. Taka sytuacja może doprowadzić do spirali zadłużenia, z której coraz trudniej się wydostać.

Test, czy potrzebujesz kredyt

Zanim zdecydujesz się na kredyt wykonaj krótki test. Odpowiedzi na poniższe pytania pozwolą Ci określić, czy rzeczywiście go potrzebujesz i czy stać Cię na jego obsługę. Może lepiej wstrzymać się z zakupem i odłożyć w określonym celu pieniądze?

Odpowiedz szczerze TAK / NIE na poniższe pytania, podlicz punkty i sprawdź wynik.

1. Czy zakup tej rzeczy jest Ci niezbędny do życia? TAK – 3 pkt, NIE – 1 pkt
2. Czy ten zakup jest spełnieniem Twoich marzeń? TAK – 3 pkt, NIE – 1 pkt
3. Czy możesz funkcjonować bez zakłóceń? TAK – 3 pkt, NIE – 1 pkt
4. Czy masz oszczędności na inne duże wydatki? TAK – 3 pkt, NIE – 1 pkt
5. Czy tą rzecz już posiadasz np. w starszej wersji? TAK – 1 pkt, NIE – 3 pkt
6. Czy możesz odłożyć zakup o sześć miesięcy? TAK – 1 pkt, NIE – 3 pkt
7. Czy obecnie spłacasz inne zobowiązania? TAK – 1 pkt, NIE – 3 pkt
8. Czy masz stałe źródło dochodu? TAK – 3 pkt, NIE – 1 pkt
9. Czy w ciągu roku przewidujesz inne duże wydatki? TAK – 1 pkt, NIE – 3 pkt
10. Czy jesteś w stanie wygenerować dodatkowe dochody? TAK – 3 pkt, NIE – 1 pkt
11. Czy prowadzisz budżet domowy i wiesz ile wolnych środków pozostaje Ci każdego miesiąca? TAK – 3 pkt, NIE – 1 pkt
12. Czy masz poduszkę finansową, która zabezpiecza Cię przynajmniej na trzy miesiące w przypadku utraty dochodów? TAK – 3 pkt, NIE – 1 pkt

Podlicz punkty i sprawdź wynik.

0 – 28 pkt. Nie bierz kredytu. Inne zobowiązania lub brak stabilnego źródła dochodu sugerują, że możesz mieć problemy ze spłatą zobowiązania. Jeśli nie posiadasz poduszki finansowej, to w przypadku utraty pracy możesz łatwo stracić płynność finansową. Spróbuj odłożyć zakup w czasie i uzbierać potrzebną kwotę na realizację swojego celu. Kredyt może wpłynąć na pogorszenie Twojej sytuacji finansowej i spowodować, że wpadniesz w większe długi.

28 – 36 pkt Możesz wziąć kredyt. Twoje stabilne dochody, brak innych zadłużeń oraz wolne środki, które pozostają pod koniec miesiąca pozwolą Ci na spłatę zaciągniętego zadłużenia. Mimo to zastanów się nad odłożeniem dodatkowych pieniędzy, aby jak najwięcej sfinansować z własnych środków.

Plan oszczędnościowy jako alternatywa dla kredytu

Czy próbowałaś kiedykolwiek oszczędzać pieniądze na konkretny cel np. nowe buty, smartfon lub wyjazd na wakacje? Pieniądze pozwalają realizować nasze marzenia. Należy z nich korzystać, jednak trzeba robić to mądrze. Plan oszczędnościowy pozwoli Ci na odłożenie kwoty potrzebnej na wymarzony zakup lub okazję. Potrzebujesz trochę czasu, cierpliwości, konsekwencji i oczywiście przychodów. Myślisz, że to niemożliwe? Przecież na spłatę raty kredytowej również potrzebowałabyś przeznaczyć część swojego wynagrodzenia. Dodatkowo spłacałabyś odsetki. Zamiast tego przygotuj swój plan oszczędnościowy i zacznij go realizować. Jak to zrobić?

Krok 1 – Wyznacz cel 

Potrzebujesz pieniędzy na konkretną rzecz lub okazję np. wymarzone wakacje? Twój cel powinien być zdefiniowany wg metody SMART – skonkretyzowany, mierzalny, osiągalny, istotny i określony w czasie (więcej o wyznaczaniu celów finansowych przeczytasz tutaj).Taki plan zmotywuje Cię do działania. Brak konkretnego celu i określonego terminu może pozbawić Cię zapału, a oszczędzanie pieniędzy będzie kojarzyć się z przykrym obowiązkiem. 

Krok 2 – Podsumuj koszty życia 

Określiłaś już swój cel finansowy i wiesz, ile pieniędzy potrzebujesz zgromadzić na jego realizację. Czas przeanalizować budżet domowy. Jeśli do tej pory nie spisywałaś swoich wydatków możesz skorzystać z gotowych rozwiązań dostępnych w bankowości elektronicznej np. historii transakcji lub analizy finansów. Dzięki temu w łatwy sposób przeanalizujesz swoje koszty w ostatnim czasie wg określonych kategorii np. rachunki za dom, jedzenie, ubrania, paliwo, rozrywka, edukacja itd. Dzięki temu będziesz wiedzieć, ile potrzebujesz każdego miesiąca na normalne funkcjonowanie. A to pierwszy krok do tego, aby dowiedzieć się ile możesz odłożyć wolnych środków miesięcznie.

Krok 3 – Określ dokładnie, ile możesz odłożyć 

Nie oszczędzaj tego, co zostało po wszystkich wydatkach, lecz wydawaj, co zostaje po odłożeniu oszczędności

Warren Buffet

Znasz swoje dochody oraz miesięczne koszty utrzymania. Ile pieniędzy możesz miesięcznie odłożyć na realizację wybranego celu? Z jakich wydatków chcesz zrezygnować lub je ograniczyć? Zapisz konkretną kwotę (np. 300 zł), albo procentową część Twojego wynagrodzenia (np. 10% dochodu). Pieniądze należy przelać na specjalne subkonto zaraz po otrzymaniu wynagrodzenia. Możesz ułatwić sobie zadanie i utworzyć zlecenie stałe, czyli taki automatyczny przelew, który bank wykona cyklicznie z Twojego konta. Wystarczy, że dzień przed terminem zlecenia na Twoim rachunku znajduje się wymagana kwota. W ten sposób szybko „zapomniesz” o oszczędzaniu i uzbierasz pieniądze na realizację swojego celu.

Krok 4 – Ogranicz wydatki

Mało, często powtarzane, stanowi wiele. Strzeżcie się drobnych wydatków – dosyć jest dla wody małego otworu, by wielki okręt zatopiła

Benjamin Franklin

Czy wiesz co dzieje się z Twoimi pieniędzmi? Ile kosztuje Cię jedzenie na wynos, kawa lub drożdżówka w drodze do pracy w skali miesiąca. Te małe wydatki po zsumowaniu dają już konkretne kwoty, które zazwyczaj można było zaoszczędzić. Jak wydawać mniej pieniędzy? Poznaj kilka wskazówek.

1. Przygotuj listę zakupów.
2. Ogranicz jedzenie „na mieście”.
3. Porównuj ceny. Wykorzystaj możliwości, jakie daje Internet.
4. Nie kupuj pod wpływem emocji, kiedy czujesz się smutna lub przygnębiona.
5. Korzystaj z wyprzedaży i outletów.
6. Korzystaj z optymalnych środków transportu np. dojeżdżaj do pracy ze znajomymi i podziel koszty transportu, jeżeli możesz jedz rowerem lub idź pieszo.
7. Zmień usługi na nowe, tańsze, korzystniejsze finansowo.
8. Korzystaj z bankowości wolnej od opłat. Zamknij nieużywane rachunki bankowe. Sprawdź warunki korzystania z karty.
9. Korzystaj z odpisów podatkowych.
10. Negocjuj.

Krok 5 – Zwiększ dochody 

Najlepszym sposobem na oszczędzanie jest generowanie wyższych przychodów i trzymanie dyscypliny wydatkowej. Jak negocjować podwyżkę w dotychczasowym miejscu pracy przeczytasz tutaj. Jednak najskuteczniejszym sposobem zwiększenia dochodów jest zmiana pracy lub znalezienie dodatkowego zajęcia. Pomysły na dodatkową pracę przez Internet znajdziesz tutaj. Możesz zająć się pisaniem artykułów, udzielać korepetycji lub konsultacji online, działać w sieci MLM, czy prowadzić media społecznościowe. Zrób porządki w domu i sprzedaj niepotrzebne ubrania oraz nieużywany sprzęt, aby zyskać dodatkowe pieniądze.

Oszczędzanie wcale nie jest takie trudne, kiedy robisz to świadomie i masz cel, do którego dążysz. Wystarczy, że przyjrzysz się swoim dotychczasowym wydatkom i zobaczysz, że niektórych mogłaś uniknąć. Ten proces wymaga czasu i wytrwałości. Zacznij od małych kroków. Zobaczysz, że z miesiąca na miesiąc będziesz w tym coraz lepsza!

Kiedy nie powinno się brać kredytu

1. Masz do spłaty kredyt na wysoką kwotę? Przeanalizuj dokładnie swoją sytuację finansową – zarobki, wydatki, oszczędności. Dopiero wtedy podejmij decyzję, czy poradzisz sobie z kolejnymi ratami w skali miesiąca.
2. Nie masz pieniędzy na spłatę obecnego kredytu i chcesz go uregulować kolejnym? Sprawdź warunki i kwoty. Przelicz, czy warto to zrobić. W takim przypadku łatwo wpaść w tzw. spiralę zadłużenia. Dzieje się tak, kiedy zaciągasz kredyt na spłatę poprzedniego zobowiązania i miesięczna rata nowego kredytu przerasta Twoje możliwości finansowe. Wówczas coraz trudniej będzie Ci wyjść z długów. 
3. Twoje dziecko wybiera się na studia do innego miasta? Określ kwotę, jaką miesięcznie będziesz przeznaczać na jego naukę i życie. Przeanalizuj swoją sytuację finansową. Kiedy koszty są zbyt wysokie wspólnie zastanówcie się nad innym mieszkaniem, pokojem w akademiku lub możliwościami stypendium.
4. Masz dobry i sprawny samochód, ale chciałabyś go zmienić na nowy? Sprawdź w jakiej cenie możesz sprzedać swój samochód, ile masz odłożonych pieniędzy na ten cel i ile Tobie brakuje. Masz już wybrany nowy samochód? Sprawdź, czy możesz kupić go taniej. Przelicz różne warianty. Może lepiej odłożyć brakującą kwotę i dopiero zmienić samochód?
5. Nie masz stabilnego źródła dochodu? Nie bierz kredytu, bo możesz mieć problemy ze spłatą zadłużenia. Negocjuj warunki zatrudnienia lub rozejrzyj się za nową pracą. Zbuduj poduszkę finansową, która zabezpieczy Cię w przypadku utraty dochodów. 
6. Chcesz kupić dla siebie mieszkanie na kredyt? Przede wszystkim zadbaj o jak najwyższy wkład własny. Nie bierz dodatkowo kredytu na inne rzeczy np. nowy sprzęt, czy meble.

Zanim podejmiesz decyzję o kredycie zastanów się nad innymi możliwościami. Przeanalizuj swoją sytuację finansową i nie podejmuj decyzji pod wpływem emocji, aby nie stresować się później obowiązkiem jego spłaty. Co powinnaś zrobić?

1. Określ marzenie, które chciałabyś zrealizować i kwotę, jaką w tym celu potrzebujesz.
2. Zastanów się, czy jest Ci to teraz niezbędne. Kredyt ma uzasadnienie przede wszystkim wtedy, gdy służy nam w celach inwestycyjnych. Wszystkie duże wydatki tj. nowy sprzęt, samochód, przyjęcia rodzinne, czy wakacje należy realizować z własnych pieniędzy.
3. Przygotuj plan oszczędnościowy, który pozwoli Ci wygenerować pieniądze na wymarzony zakup. Raty kredytu i tak trzeba będzie spłacać przez kolejne miesiące lub lata wraz z odsetkami. Zamiast tego odkładaj określoną kwotę lub część swojego wynagrodzenia na realizację celu.
4. Podejmij świadomą decyzję. Wcale nie musisz już teraz mieć większego mieszkania, czy organizować kosztownego przyjęcia. Nie jedź na wakacje, na które po prostu Cię nie stać! Skutki będziesz odczuwać długo poprzez spłatę uciążliwych rat, poczucie zadłużenia i stres. Odpuść i żyj tak jak lubisz!

Autorka: Wioletta Michalak